In water kunnen resten overblijven van werkzame stoffen en zorgwekkende formuleringshulpstoffen. Ook hun afbraakproducten kunnen in het water voorkomen. Om hiervan drinkwater te maken moet het worden gezuiverd. ECHA en EFSA hebben een richtsnoer gepubliceerd waarmee een inschatting van gezondheidsrisico's gemaakt kan worden.
Afbraakproducten in (drink)water
Drinkwater wordt bereid uit oppervlaktewater, oeverinfiltraat of grondwater. In dit water kunnen residuen (resten) zitten van werkzame stoffen en tot bezorgdheid aanleiding gevende (formuleringshulp)stoffen (in het Engels: substances of concern - SoCs). Deze formuleringshulpstoffen komen onder andere van gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Ook kunnen afbraakproducten (metabolieten) van de werkzame stoffen aanwezig zijn. Om van dit water drinkwater te maken worden verschillende zuiveringstechnieken gebruikt. Deze technieken kunnen zelf ook aanleiding geven tot vorming van afbraakproducten.
Herkennen van gezondheidsrisico’s
Het richtsnoer biedt een raamwerk om in te schatten wat het effect is van deze zuiveringsprocessen op de residuen. Het doel is te identificeren welke gezondheidsrisico’s deze residuen kunnen hebben. Het richtsnoer is bedoeld voor risicobeoordelaars en beleidsmakers.
Beschrijving inhoud richtsnoer
Het richtsnoer volgt een getrapte benadering. Eerst wordt vastgesteld of er op drinkwater-innamelocaties resten van gewasbeschermingsmiddelen of biociden aanwezig kunnen zijn. Omdat het gebruik en de verspreiding sterk verschilt, wordt dit in aparte hoofdstukken (2 en 3) behandeld. Voor biociden wordt de mogelijkheid van vorming van afbraakproducten in een stappenschema toegelicht. Hoofdstuk 4 beschrijft methoden waarmee ingeschat kan worden of en zo ja welke schadelijke afbraakproducten gevormd kunnen worden tijdens de zuivering. Het hoofdstuk beschrijft de zuiveringsprocessen die in de Europese Unie gebruikelijk zijn. Zoals verschillende soorten chlorering, (pre-)oxidatie, ozonering, UV-behandeling, fotolyse, filtratie en actiefkoolfiltratie. In een Annex worden de chemische reacties beschreven die kunnen optreden bij de verschillende soorten zuiveringsprocessen.
Hoofdstuk 5 gaat over risicobeoordeling. Hier wordt ingeschat wat het effect van blootstelling aan deze afbraakproducten is voor zowel mensen als landbouwhuisdieren. Het hoofdstuk beschrijft welk soort studies nodig is om deze inschatting te maken, met aandacht voor het vermijden van testen op gewervelde dieren. Hoofdstuk 6 beschrijft de Europese situatie van monitoring en bescherming van waterlichamen. Er wordt ook een aanbeveling gedaan voor het gebruik van methoden voor waterkwaliteitsmonitoring.
Het richtsnoer is te downloaden van de EFSA website of het EFSA journal.